სილამაზის კულტი,პარიზის რუსული პალიტრა

  



                   ევროპაში რევოლუციური პერესტროიკის და მრავალ საშინელებათა მოწმე ამ არტურ შოპენჰაუერმა დაასკვნა რომ
          სამყარო ყველა აზრით უეჭველად ცუდია :ესთეტიკურად ის გავს კარიკატურას,ინტელექტუალურად-საგიჟეთს, ზნეობრივად-თაღლითთა ბუნაგს,და მთლიანობაში-ციხეს.


            და მხატვრებმა გადაწყვიტეს ამ აუტანელი სამყაროს ასატან რამედ გადაქცევა.

             ფრანგული ავანგარდის დევიზი ხელოვნება ხელოვნებისთვის იაიტაცეს ინგლისელებმა. ამ დევიზმა ინგლისში გააერთიანა სხვადასხვა მიმართულების მხატვრები თითქმის იმპრესიონისტი ჯეიმს უისტლერიც, რომანტიკოსი დანტე გაბრიელ როსეტიც, ვიქტორიანული აკადემიზმის ბურჯი ფრედერიკ ლეიტონიც და  დეკორატიული ხელოვნების საგანთა,კერძოდ შპალერების საწარმოო მანუფაქტურის შემქმნელი უილიამ მორისი. მათ შეუერთდნენ ლიტერატორები, მთელი მოძრაობის რუპორად ქცეული ოსკარ უაილდი და როსეთის ახლო მეგობარი პოეტი ალჯერნონ სუაინბერნი. 

              რელიგიაში იმედგაცრუებული და მოხმარებაზე და კომფორტზე ორიენტირებული ხანის ამ წარმომადგენლებმა დაასკვნეს რომ 

              როგორც ხელოვნებაში ისე ყოველდღიურ ცხოვრებაში ყველაფერზე მაღლა დგას სილამაზე, რომ ლამაზი უნდა ადამიანის მთელი გარემო სულ უბრალო ყოველდღიური საგნების ჩათვლით.

          დღესაც. მით უმეტეს სკკპს  ბელადების მიერ მოწყობილი ნგრევა-"დემოკრატიზაციის" შემდეგ გაჩნდა გრძნობა რომ სამყარო ჩაეფლო ქაოსში, ყველაფერი საშინელი და საზარელია და მხოლოდ ხელოვნებას აქვს მარადიული ღირებულებები.

         სწორედ ამიტომაა საინტერესო სილამაზის ამ კულტის გახსენება. 

             არც ისე დიდი ხნის წინ ლონდონის ვიქტორიისა და ალბერტის მუზეუმში მოეწყო გამოფენა

               "სილამაზის კულტი)1860-1900  წლების ესთეტიკური მოძრაობა".

                ვიქტორიანული ხანის შებოჭილობასა და ახალი ინდუსტრიალური ხანის უხეშ მატერიალიზმს შორის მოქცეულ მხატვართა ჯგუფმა თავშესაფარი ნახა სილამაზეში, საჭირო იყო ამ სილამაზის მონახვამ ვინაიდან ხელოვნება კი არის მარადიულიმ მაგრამ სილამაზის კანონები მუდამ და განუწყვეტლად იცვლება.



 
                     ვიქტორიანული ინგლისის ქალის სახე გამოირჩეოდა სიმკაცრით,გახევებულობითაც კი. კონად შეკრული თმები, მქრქალი სამოსი, დახრილი მზერა-ყველაფერი ეს არ აღაფრთოვანებდა ესთეტებს რომელთაც სჭირდებოდათ გრძნობიერი, ემოციათა გამღვიძებელი სახეები და მათაც იპოვეს ასეთი სახეები.
              უპირველეს ყოვლისა იპოვეს  ბერძნულ-რომაულ კლასიკურ მაგალითებში  და დასავლეთისთვის კარების გამღებ იაპონიაში. 

                გამოფენაზე მრავლადაა რომანტიული ტკბობით სავსე სურათები,წითურთმიანი და დენად ქიტონებში გამოწყობილი თითქოს კოცნის მოლოდინში გაშეშებული მზეთუნახავების ამსახველი სურათები.

                     ესთეტმა მხატვრებმა ნატურად აირჩიეს სულ სხვა ქალები, ისინი რომელთაც არაფერი ჰქონიათ საერთო იმასთან რა მიიჩნეოდა ლამაზად. მათი ქალები ღიად გრძნობიერები არიან, მათ აქვთ გაშლილი თმები და ისინი თავისი პოზებით იწვევდნენ მნახველს.

          მრავალი ქალი წითურთმიანია,რაც მაშინ არ ითვლებოდა ლამაზად. დანტე გაბრიელ როსეტი ხშირად ხატავდა თავის საყვარელ ელისაბედ სიდლს, უილიამ მორისის მეუღლე ჯეინი იქცე ამ მიმართულების კიდევ ერთ ფაქტიურად საკულტო სახედ. 

               ეს იყო ქალური სილამაზის სულ ახლებური წაკითხვა და მან უდიდესი გავლენა მოახდინა თანამედროვეებზე. ყველა ქალს მოუნდა დამსგავსებოდა იმათ ვისაც ხედავდნენ სურათებზე.


             გალამაზების,დამშვენების ხელოვნება


 
  სერ ლორენს ალმა-ტადემას სავარძელი ისევ თანამედროვეა.

                      ესთეტიზმის დამფუძნებლებს-ლეიტონს,როსეტის და უისტლერს მობერდათ ინდუსტრიალური ბუმით და ხმაურით მოცული ლონდონი და  ისინი საცხოვრებლად გადავიდნენ მაშინდელ წყნარ გარეუბანში-კენსინგტონში და ჰოლანდ-პარკში. მათ მოაწყვეს იქ თავისი სახლები სილამაზის თავისი იდეების შესაბამისად. 

            უილიამ მორისი სოციალისტი იყო,მაგრამ მან განაცხადა:

             "არ გააჩეროთ სახლში უშნო და უსარგებლო". ცხოვრება ხანმოკლეა და უნდა იცხოვრო ლამაზად. ამის მიღწევაში მხატვრებს მათი დახვეწილი გემოვნების გარდა დიდი შემოსავალიც ეხმარებოდა.

           მათი სახლების დახვეწილობამ შთააგონა მრავალი, მაგრამ პირველ რიგში რა თქმა უნდა შეძლებულები-არისტოკრატები,ბიზნესმენებიმნეწარმეები, ინტელექტუალები რომელთაც  შეეძლოთ ესთეტთა ჯგუფის ფუფუნების გამეორება.

          ამ გამოფენაზე ჩანს თუ როგორ უნდოდათ მხატვრებს მახინჯი კაპიტალისტური მასობრივი წარმოების სამყაროს გალამაება. 
    მათ უნდოდათ ცხოვრების წესის, ცხოვრების სტილის და ხელოვნების გაერთიანება. ისინი არ ტვირთავდნენ მეტისმეტად საგნებით ინტერიერებს,როგორც ეს ხდებოდა ვიქტორიანულ ხანაში, მათ სურდათ ყოველი ცალკეული ნივთის სილამაზის ჩვენება, ჩვენება იმისა თუ როგორ ეხამებიან ეს ნივთები ერთმანეთს.


             მშვენიერი სავანე

    ბინის გასაფორმებლად ჯორჯ ეიტჩინსონის მიწვევა ბევრს არ შეეძლო.

           არადა თუ კი ჩვეულებრივი ინგლისელის სახლი მისი ციხე-სიმაგრე იყო,ესთეთი ჯენტლმენის სახლი გადაიქცა მის მშვენიერ სავანედ სადაც ყველაფერი ემსახურებოდა გრძნობათა ტკბობას-როგორც შპალერები, სურათები კედლებზე და ხალიჩები იატაკზე ისე მოდაში შემოსული იაპონური მარაოების ან ფარშევანგის ფრთების ნაირი რამეები და,რა თქმა უნდა, დახვეწილი აღმოსავლური ფაიფური რომლითაც უხვად დაამშვენა თავისი ოქსფორდის სავანე ოსკარ უაილდმა. 

                 მან ერთხელ თქვა:  "ყოველდღე სულ უფრო და უფრო რთულდება ჩემი ცისფერი ფაიფურის მოლოდინთა გამართლება".

              ესთეტთა მოძრაობამ განიცადა სხვადასხვა სტადია და რაღაც პერიოდში რამდენადმე ჩამოშორდა კიდეც ელიტარიზმს,მაგრამ ვერ გაგახდა მასობრივი და პირველი მსოფლიო ომის წინ დასრულდა დეკადენტობის ფაზით.

               ესთეტიზმის ინგლისურ მოძრაობას უზარმაზარი დოზით ახასიათებს რევოლუციური პათოსი. მათ უნდოდათ სილამაზის და მისი ახალი გაგების შთაბერვა ფერწერაში,ავეჯშიმინტერიერში, ამ სილამაზის გადაქცევა ყოველდღიური ყოფის ნაწილად და ცხოვრების სტილად.

       მათ ასე უნდოდათ მათი აზრით მახინჯი,ბანალური და ესთეტიკურ საწყისს მოკლებული თანამედროვეობის ასატან და მეტიც,ლამაზ და მომხიბლავ სამყაროდ გადაქცევა. 

                  ეს მისწრაფება იყო მათი იდეოლოგიის ნაწილი, სილამაზე უნდა ქცეულიყო ცხოვრების მოუცილებელ ნაწილად.

          დღეს, როდესაც სკკპ ლიდერების მიერ მოწყობილმა პერესტროიკამ სამყარო დაასისხლიანა და დაამახინჯა ეს გამოფენა და ესთეტიზმის მოძრაობამ მართლაც გასახსენებელი ძვირფასი რამეა.








ჯონ რესკინი,მხატვარი ჯონ ევერეტ მილე

 



      ესთეტიზმის მგალობელი ოსკარ უაილდი ოქსფორდში სწავლისას ისმენდა ფამოჩენილი ხელოვნებათმცოდნის,მწერლის,მხატვრის, სოციალური რეფორმების მომხრე პროფესორი ჯონ რესკინის//1819-1900// ლექციებს.

             ჯონ რესკინი ლაპარაკობდა იმაზე რომ ვულგალურობის და პრაქტიციზმის მიერ დამონებული თანამედროვე ცხოვრება მახინჯია,რომ ამ ცხოვრებას თრგუნავენ  ფაბრიკების მბოლავი მილები, ჭიანჭველების ბუდეების მსგავს რამედ ქცეული ქალაქების ბოლით აქოთებული ქუჩები სადაც ადამიანებს აქვთ ჩამქრალი თვალები, ცარიელი თავები და მოდუნებული,გადაგვარებული კუნთები.

                           ჯონ რესკინი ამბობდა რომ სიცოცხლის აზრი და უმაღლესი მიზანია სილამაზის შენარჩუნება და გამრავლება, ყველაფერი ჭეშმარიტად მშვენიერის დაფასება,  სიცოცხლის ყოველი წამის მიერ მოტანილი შთაბეჭდილებების სიმდიდრის და სიფაქიზის გაფრთხილება. 

            მაგრამ თანამედროვეობამ გადარია ჯონ რესკინიც. 1860 წლიდან მას მუდამ სტანჯავდა ნერვული დეპრესია.  1869 წელს ის აირჩიეს ოქსფორდის უნივერსიტეტის ხელოვნებათა პირველ საპატიო პროფესორად. 

                 ჯონ რესკინი ემხრობოდა რეფორმებს განათლების,ხელობათა სფეროებში,საყოველთაო დასაქმებას და მოხუცებისთვის და ინვალიდებისთვის დახმარების გაწევას.

              ის ბევრს მუშაობდა ოქსფორდში. მან სტუდენტებისთვის მოამზადა ხელოვნების ნაწარმოებთა კოლექცია ორიგინალებში და რეპროდუქციებში.

               1871 წლიდან რესკონი დიდი ბრიტანეთის მუშებისთვის გამოსცემდა ყოველთვიურ ჟურნალ «Fors Clavigera»-ს სადაც ლაპარაკობდა წმინდა გიორგის კომპანიის დაარსებაზე.

                   ამ კომპანიას უნაყოფო მიწებზე უნდა შეექმნა სახელოსნოები სადაც გამოიყენებდნენ მხოლოდ ხელით შრომას/ მას შეფილდის ნაირი ადგილების მუშებისთვის უნდა ეჩვენებინა ხელოსნური წარმოების სილამაზე და თანდათანობით მოესპო სამრეწველო რევოლუციის დამღუპველი შედეგები.

             1873 წლიდან რესკინის სულიერი მდგომარეობა დაეტყო მის ლექციებს. 1878 წელს ის წააქცია მძიმე და ხანგრძლივმა ფსიქიურმა ავადმყოფობამ. მაგრამ მეხსიერებამ არ უღალატა მას და მისი ბოლო წიგნი, ავტობიოგრაფია წარსული
  (Praeterita, 1885–1889),იქცა მის ალბათ ყველაზე საინტერესო ნაწარმოებად.

              ჯონ რესკინი გარდაიცვალა ბრნტვუდში//ჩრდილოეთი ლანკაშირი// 1900 წლის 20 იანვარს.
. თხზულებები: The works, v. 1—39, L., 1903—1912;რუსული თარგმანი  — Сочинения, серия 1, тома 1—10, серия 2 том 1, Москва, 1900-1905. Литература: История эстетики, том 3, Москва, 1967, страницы 817—819, 853—868; Clark К., Ruskin today, (L., 1964); Landow G. ., The aesthetic and critical theories of John Ruskin, Princeton, 1971.

ესეც ჯონ რესკინია

ისევ თანამედროვეობის მიერ გაგიჟებულ დიდ ჯონ რესკინზე:


 




                      





მწერალი, ხელოვნებათმცოდნე, რეფორმატორი,მხატვარი ჯონ რესკინი დაიბადა რელიგიური ღვთისმოსაობის წესების მტკიცედ შემსრულებელი ბრიტანელების ოჯახში და ამან დიდი გავლენა მოახდინა მის ცხოვრებაზე.

    ჯონ რესკინი და დედოფალი ვოქტორია დაიბადნენ ერთი და იგივე 1819 წელს. დედოფალი გარდაიცვალა რესკინის გარდაცვალებიდან 1 წლის შემდეგ. 

          ჯონ რესკინი იქცა დედოფალი ვიქტორიას მმართველობის სიმბოლოდ.

            მე-19 საუკუნეში მრეწველობის ბობოქარ განვითარებას თან ახლდა რელიგიური რწმენა.

           ჯონის მამას უყვარდა ხელოვნება. ის ზრუნავდა ოჯახის მატერიალურად უზრუნველყოფაზე. ის იყო ხერესის იმპორტით დაკავებული ფირმის თანამფლობელი. 

       მშობლებს არაფერი ენანებოდათ შვილისთვის და 13 წლის ასაკიდან ჯონი ოჯახთან ერთად ბევრს მოგზაურობდა ევროპის ქვეყნებში და ხარბად იწოვდა შთაბეჭდილებებს ნანახიდან.

             ჯონი იყო ნიჭიერი მხატველი. მისი მასწავლებლები იყვნენ ინგლისელი მხატვრები კ.ფილდინგი და დ.ჰარდინგი.

            რესკინი აღფრთოვანებული იყო გოთური ხუროთმოძღვრებით და ბევრს ხატავდა მას. 

                მისი ინტერესები მრავალფეროვანი იყო. ოქსფორდის უნივერსიტეტის კოლეჯში ჯონი სწავლობდა გეოლოგიას,წერდა ლირიკულ პოემებს, წერდა წერილებს როგორც ხელოვნებათმცოდნე. 

                     17 წლის ასაკში დაწერა ნაშრომი რომელშიც ლაპარაკობდა ჯ.ტერნერზე//1775-1851// როგორც დიდ პეიზაჟისტზე, ტერნერი იყო მისი ერთ-ერთი საყვარელი მხატვარი.

 
 ეს ან ტერნერის სურათია


           სსრულწლოვან რესკინს 21 წლის ასკში მამამისმა მისცა საკმაოდ მნიშვნელოვანი ფული და რივე გატაცებით  შეუდგა ტერნერის სურათების შეგროვებას.  

                რესკინი დაუბრუნდა თავის ადრე დაწერილ ნაშრომს ამ მხატვრის შესახებ და 1843 წელს  გაჩნდა  5-ტომიანი "თანამედროვე მხატვრების" პირველი ტომი. 

          ხელოვნებამ შეიპყრო ჯონ რესკინის მთელი ბუნება. ის უკვე მობლების გარეშე და მხოლოდ ლაქიას თანხლებით წავიდა შემოქმედებით მოგზაურობაში იტალიაში,ჩერდებოდა პიზაში,ლუკაში,ფლორენციაში და ვენეციაში. 
                ტკბებოდა მარტოობით და ხელოვნებით.

   მწერალი,ხელოვნებათმცოდნე,მხატვარი ჯონ რესკინი დიდად აღაფრთოვანა იაკოპო ტინტორეტოს და ფრან ანჯელიკოს სურათებმა რელიგიურ სიუჟეტებზე.

              თავისი შთაბეჭდილებები ჯონმა გადმოსცა "თანამედროვე მხატვართა" მეორე ტომში.  მას ისევ იტაცებდა გოთური ხუროთმოძღვრება,გოთიკა.

                 1849 წელს გაჩნდა ნაშრომი "ხუროთმოძღვრების 7 ლამპარი",რომლის იდეებიც შეესაბამებოდა ვიქტორიანული ხანის სულისკვეთებას. მან დაწერა წიგნი "ვენეციის ქვები" რომლისთვის მასალების მომზადებისას ის ორი წელი ცხოვრობდა ამ ქალაქში,დაეხეტებოდა შუკებში, აღფრთოვანებული იყო არხებით,სასახლეებით და ეკლესიებით, მან შეიწოვა ვენეციის სული.

                       ყველაფერ ნანახს რესკინი ხატავდა.

   ინგლისში დაბრუნების შემდეგ რესკინი მამის დაჟინებით მუშაობს "თანამედროვე მხატვრების" მესამე და მეოთხე ტომზე.

               მაგრამ მისმა იმტერესმა ხელოვნებათმცოდნეობისადმი გარკვეული დროით გადაინაცვლა სოციალური გარდაქმნის სფეროში.

                 რესკინი თვლიდა რომ აუცილებელია რეფორმები ხელობათა სფეროში,გამოდიოდა საყოველთაო დასაქმების და ინვალიდებისთვის დახმარების გაწევის სასარგებლოდ.

         ამ მიზნის მისაღწევად ის ხატვას ასწავლიდა ლონდონის მუშათა კოლეჯში. ის სერიოზულად დაინტერესდა ტ.კარლეილის იდეებით,მანჩესტერში კითხულობდა ლექციებს ხელოვნების პოლიტეკონომიაზე რომლებიც მოგვიანებით შევიდა წიგნში  "სიხარული სამუდამოდ".

                      ჯონ რესკინს სძულდა მანქანური წარმოება, თვლიდა რომ ის აუსახურებს შრომასაც და მშრომელსაც.  ის მიესალმებოდა კუსტარულ წარმოებას, ხელობებს.

                         მატერიალურად დამოუკიდებელმა რესკინმა დიდი მემკვიდრეობის მიღების შემდეგ დაიწყო თავისი პროექტების პრაქტიკულად განხორციელება.

               მან დაარსა წმინდა გიორგის თემი რომლის წევრებსაც ხელით შრომა უნდა შეეთავსებინათ ლოცვასთან და უნდა გაეხარათ ამით. სამწუხაროდ ამ სეჩვენებულ დროში თემმა ვერ იარსება დიდხანს.

             პროგრესით უკმაყოფილო რესკინი ითხოვდა თავისი ნაშრომების გამოცემას ხელით დამზადებულ ქაღალდზე და ხელის საბეჭდ მანქანაზე. ამის გარდა ის კრძალავდა თავისი ნაშრომების გადატანას რკინიგზით. რესკინის წიგნის გამომცემლობა იყო ტრიალ მინდორში და ტრანსპორტი იყო დროგი.

     ის ყიდულობდა ხელით დამზადებული ტილოსგან ან მაუდისგან ხელით შეკერილ სამოსს.

             ყველაფერი ეს,რა თქმა უნდა,საშინლად ძვირი იყო. გაჩნდა ქორწილის დროს რესკინის ტილოს ჩუქების მოდა.

              პროგრესის უარყოფა მოულოდნელად იქცა ჯონ რესკინის ბრწყინვალე რეკლამად. მის  ზღაპრულად ძვირ წიგნებს მოჰქონდათ უზარმაზარი წლიური შემოსავალი. 

                      სათქმელია ჯონ რესკინის პრერაფაელიტების ძმობასთან ურთიერთობის შესახებაც.  

           ოფიციალური აკადემიკიზმისგან განმდგარ ინგლისელ მხატვართა ჯგუფი ხატავდა თავისი მანერით.

            მათი ნაწარმოებები ახლებურია როგორც რელიგიური სიუჟეტების გახსნით ისე ხატვის ტექნიკით.

             საზოგადოებას უჭირსა ამ სიახლის აღქმა და ახალგაზრდა ოსტატები გაატარეს დაუნდობელი კრიტიკის ქარცეცხლში.

              ჯონ რესკინმა დაიცვა პრერაფაელიტები. ამ დროისთვის ის იყო აღიარებული ხელოვნებათმცოდნე,მწერალი,მხატვარი და მის სიტყვას დიდად აფასებდნენ. ჯონ რესკინის ძალისხმევით პრერაფაელიტთა ძმობა გადარჩა.

           ჯონ რესკინმა განსაკუთრებული ყურადღება მიაქცია ჯ.მილესს, რომელსაც თვლიდა ყველაზე ნიჭიერად. ჯონ ევერესტ მილესმა დახატა მისი მფარველის პორტრეტი.






        

 

 

   პრერაფაელიტთა ძმობის მხატვრები თაყვანს სცემდნენ ქალის, ოდნავ იდუმალი, მშვიდი, განმდგარი ქალის სახეს.  

     იქმნება შუა საუკუნეების ქალურობის იდეალური სახე. მას თაყვანს სცემენ,მისით აღფრთოვანებულები არიან.

  უილიამ უოტერჰაუზს ხიბლავდა ქალის მისტიკა,მისი იდუმალი,დამღუპველი მშვენება.

                       პრერაფაელიტების ნამდვილი მუზა იყო ელისაბეტ  სიდდელი, წითური თმებიანი ქალიშვული. პირისახის სიფერმკრთალის გამო ის იყო პრერაფაელიტთა საყვარელი მოდელი და ახსენებდა მათ კვატროჩენტოს ხანის ქალებს.

    მონ რესკინი შეიძლება ჩაითვალოს ბუნების დაცვის ესთეტიკის მამად. მისი ძირითადი იდეები მწერალმა გადმოსცა თხზულებაში "თანამედროვე მხატვრები"//მესამე ტომი//.

                მას უყვარდა ველური,ხელუხლებელი ბუნება. ხელუხლებელი ბუნების სილამაზის დიდად დამფასებელ ჯონ რესკინ სძულდა სამრეწველო პროგრესი რომელიც სპობს ამ ბუნებას. 

             თავის ნაშრომში "მე-19 საუკუნის ავდრის ღრუბლები" ის ნამდვილ უბედურებად აცხადებდა თანამედროვე ინგლისის თავზე შეკიდულ შხამიან ბოლს.

              1850-ანი წლების ბოლოდან რესკინი განიცდის სულიერ კრიზისს,მას სტანჯავს დეპრესიის შეტევები. 

     მიუხედავად ამისა ის ისევ აქვეყნებს ნაშრომებს ხელოვნებაზე....


      კითხულობს ლექციებს, ასწავლის ახალგზრდობას, აარსებს წმინდა გიორგის თემს...

   ამ პერიოდს ეკუთვნის ჯონ რესკინის და როზა დე ლატუშის//1848-1875// ისტორია. ის როზას იცნობდა ათი წლის ასაკიდან. რესკინს ძალიან შეუყვარდა არაჩვეულებრივად,თითქმის მანიამდე რელიგიური გოგონა. 
         თავის ავტობიოგრაფიაში რესკინი აღწერდა თავის პირველ შთაბეჭდილებას:  "ის როგორც თეთრი ქანდაკება მიდიოდა ბნელ ტყეში და სერიოზულად ლაპარაკობდა".

                     როზა გახდა 17 წლის და მწერალმა ოფიციალურად შესთავაზა დაქორწინება.

                 რესკინი უკვე 50 წლისა იყო, გოგონა კი 17 წლის,მაგრამ გოგონა არ ყოფილა წინააღმდეგი. მაგრამ წინააღმდეგი იყვნენ მისი მორწმუნე პროტესტანტი მშობლები. მათი თქმით მათ არ უნდოდათ სოციალისტი და ათეისტი სიძე.

    საქმე,რა თქმა უნდა, სხვა რამეში იყო. ჯერ კიდევ ახსოვდათ რესკინის სკანდალური გაყრა მის პირველ მეუღლესთან=ეფი გრეისთან. როზას მშობლებმა მიმართეს მას რჩევისთვის, ბედნიერად დაქორწინებუკმა ეფიმ ამჯერად უარყოფითად დაახასიათა ყოფილი მეუღლე,უძახა მას დესპოტი და გაამჟღავნა ოჯახური ცხოვრების დეტალები.

 



















 



   














როზა ვერ მოესწრო ქორწილს, გადაწყვეტილებათა მიღებაში იურიდიულად თავისუფალმაც მან მეორედ უთხრა უარი მწერალს.

        მისი რელიგიურობა მნიშვნელოვნად გაძლიერდა, ის უარს ამბობდა ჭამაზე, დადგა ანორექსია და ქალიშვილი გაგიჟდა.  მაშინ ამბობდნენ რომ ამის მიზეზი იყო გულგატეხილობა,შეიძლება ეს ასეც იყო.

            მშობლებმა როზა მოათავსეს დუბლინის კერძო კლინიკაში,სადაც ის 27 წლისა გარდაიცვალა.

     ქალიშვილის უარმ დ მისმა ტრაღიკულმა სიკვდილმა რა თქმა უნდა ძალიან იმოქმედეს ჯონ რესკინის სულიერ მდგომარეობაზე. მას სულ უფრო და უფრო უჭირდა ლექციების კითხვა და ის წავიდა უნივერსიტეტიდან.

        1877-1878 წლებში სულიერი ავადმყოფობის შეტები გახშირდა. რესკინმა წარმოიდგინა რომ აღორძინების ხანის მხატვარმა ვიტორე კარპაჩომ როზა დე ლტუშის პორტრეტი ჩართო მის ციკლში წმინდა ურსულას ცხოვრების შესახებ.

          მწერალმა ვერ დაივიწყა როზა. სპირიტიზმით გატაცებული რესკინი ცდილობდა ქალიშვილის სულთან გასაუბრებას.

            ვლადიმირ ნაბოკოვის რომანში ლოლიტა არაერთხელაა ნახსენები ჯონ რესკინის და როზას ისტორია. 

                    1885 წლიდან ჯონ რესკინი განმარტოვდა თავის მამულში ბრენტვუდი და არ მიუტოვებია ის სიკვდილამდე. 

                სულიერი ავადმყოფობის მიუხედავად მწერალმა შეინარჩუნა მეხსიერება და ის სიამოვნებით მუშაობდა მოგონებებზე "წარსული"  (Praeterita 1885/89).ზოგჯერ მის სანახავად მიდიოდნენ მეგობრები.

რესკინი და დ.როსეტი













































 სახელგანთქმული მწერალი და ხელოვნებათმცოდნე ჯონ რესკინი გარდაიცვალა 1900 წელს. მისი მემკვიდრეობა უზარმაზარია. მან დაწერა 50 წიგნი და  შვიდასზე მეტი წერილი.

                 რესკინის შემოქმედებამ დიდი გავლენა მოახდინა მარსელ პრუსტზე,უილიამ მორისზე,მაჰატმა განდიზე, ოსკარ უაილდზე. რუსეთში მას დიდად ფასებდა ლევ ტოლსტოი.

http://www.lesnouveauxdandys.com/new_dandy/2011/03/va-le-culte-de-la-beaut%C3%A9.html

V

D

*

The Cult of Beauty : The Aesthetic Movement, 1860-1900, au Victoria & Albert Museum de Londres, du 2 avril au 17 juillet 2011. Plus d'informations ici. A l'occasion de l'exposition, le V&A proposera des projections de films, dont Wilde et An ideal Husband.

 

 

              ბოლშევიკების და საბჭოთა დემოკრატების არამზადობით თავზარდაცემული რუსები მეოცე საუკუნის როგორც დასაწყისში ისე ბოლოში მიაწყდნენ ევროპას და გაამდიდრეს საფრანგეთის მხატვრული გარემო.

                    ო.რაბინი,ო.ცელკოვი,ვ.კროპივნიცკაია და ლ.მასტერკოვა,ბ.ზაბოროვი,ა.პუტილინი.ი.შელკოვსკი.ო.იაკოვლევი,მ.როგინსკი,
ე.ზელენინი. გ.ფაიფი შეადგენენ 1970-ან წლებში საბჭოთა კავშირიდან გაგდებულთა თუ გაქცეულთა თაობას. 

         ე.ბულატოვმა,ე.შტეინბერგმა,ვ.იანკილევსკი, მიიღეს არჩევანის თავისუფლება და მათ აირჩიეს საფრანგეთი. 

          არიან სხვებიც და ყველა ერთად ქმნის მხატვრის პიროვნების სამშობლოს გარეთ სულიერი და შემოქმედებითი განვითარების თავისებურ ფენომენს.

            მოსკოვის გამომცემლობა "რუსულმა სამყარომ" //Русскiй Miръ// 2012 წელს გამოსცა რუსული გაზეთი "იზვესტიას" დიდი ხნის კორესპონდენტი იური კოვალენკოს საინტერესო წიგნი "პარიზის რუსული პალიტრა საუბრები მხატვრებთან",გავეცნოთ მას.

               შემოკლებით.

Ю. Коваленко. Русская палитра Парижа:
беседы с художниками. —
იМ.: Русскiй Miръ, 2012.

  "მსოფლიოს განაგებს ღმერთი და არა კგბ",ამბობს მხატვარი ედუარდ შტეინბერგი.


 ხელოვნება,მხატვრობა იყო თავშესაფარი საბჭოთა კავშირის ნორმალური მკვიდრებისთვის. ისინი დიდად ვერ ალამაებდნენ საბჭოთა სიმახინჯეს და უსახურობას,მაგრამ  ხელოვნებით,შემოქმედებით იცავდნენ თავს საბჭოთა კავშირის კომუნისტური პარტიის მხეცობისგან და ბარბაროსობისგან.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

          სტაჟიანი და ათას ხვრელში გამძვრალი ჟურნალისტი კოვალენკო ამ ლეგენდარულ ისტორიას რა თქმა უნდა  არ ახსენებს და გავიხსენოთ ჩვენ.

     1974 წლის 15 სექტემბერს საბჭოთა ოფიციალური ანუ  საბჭოთა კავშირში დაშვებული სოციალისტური რეალიზმის უარმყოფელ მხატვართა ჯგუფმა ანუ საბჭოთა პირობებში ერთგვარმა მხატვრულმა იატაკქვეშეთმა თავისი ნამუშევრები გამოფინა მოსკოვში ღია ცის ქვეშ  ბელიაევოს რაიონის ტყე-პარკში. 

             ამ იატაკვეშეთის წევრებს უკრძალავდნენ გამოფენების მოწყობას, მათ სურათებს არ იღებდნენ ოფიციალურ გამოფენებზე და  ამიტომ ამ მხატვართა ერთ-ერთმა ლიდერმა ოსკარ რაბინმა და მისმა მომხრეებმა ლეგალიზაციის მიზნით გადაწყვიტეს ღია ცის ქვეშ არაფორმალური გამოფენის მოწყობა, გაგზავნეს კიდეც სადაც საჭირო იყო თხოვნა ნებართვისთვის, მაგრამ ნებართვის მაგივრად აი ეს მიიღეს.

     ახლად გახსნილ გამოფენაზე უცებ მიცვივდნენ მუშებად გადაცმული მილიციონერები რომლებმაც ბულდოზერების და ბრანდსპოიტების გამოყენებით გარეკეს მხატვრები და მათი სურათების სანახავად მისული ადამიანები,. ასეთი წესრიგის დამცველებმა დახიეს სურათებიც.

        " ხალხი ბევრი იყო და ბრბო სულ უფრო და უფრო იზრდებოდა. ჭრელა-ჭრულად ჩაცმულ მხატვრებს  სიურეალისტური თევზების მსგავსი დიდი შავი მანქანებით მოყვნენ  თავიდან ფეხებამდე თანამედროვე ჩამწერი და გადამღები ტექნიკით დახუნძლული დიპლომატები. ისინი საქმიანად დაძვრებოდნენ მხატვრებს შორის.


    ახლად გახსნილ გამოფენაზე უცებ მიცვივდნენ მუშებად გადაცმული მილიციონერები რომლებმაც ბულდოზერების და ბრანდსპოიტების გამოყენებით გარეკეს მხატვრები და მათი სურათების სანახავად მისული ადამიანები,. ასეთი წესრიგის დამცველებმა დახიეს სურათებიც.



                  გამოჩნდნენ ქამი თავხედები რომლებიც სულ არ გავდნენ მხატვრებს და ხელოვნების მოყვარულებს. ამ ქამებმა დაიწყეს ლაპარაკი რომ ამ სამშენებლო მოედანზე გამოფენა არ შეიძლება, რომ ეხლა მოვა ტექნიკა ორმოს სათხრელად და მხატვრები და დანარჩენები უნდა დაიშალონ და წავიდნენ სახლებში.

           მალე გამოჩნდნენ თვითმცლელებიც და ბულდოზერებიც. 

             მხატვრები რა თქმე უნდა არ დათანხმდნენ დაშლაზე, მოხდა ძიძგილი და ერთი ამბავი,მილიციის სპეცმუშაკთა ბრიგადამ აყაყანებული და ხელების აქეთ-იქით მქნევარი მხატვრები შერეკა ავტობუსებში და მათი სურათები ჩაყარა ქვიშიან თვითმცლელებში.

            ამ ბრიგადამ თავი გამოიჩინა და დალეწა უცხოელთა აპარატურაც.


 ^{http://www.svoboda.org/content/article/24185969.html}
 ტატიანა ლევიცკაია:

                 ჩვენ გვეგონა რომ გამოვედით უბრალოდ იმის სათქმელად რომ ოფიციალური ხელოვნების გარდა არსებობს კიდევ რაღაც ხელოვნება,რომ არსებობენ მხატვრები რომლებიც სერიოზულად მუშაობენ და ამ საქმეს სწირავენ სიცოცხლეს.ჯანმრთელობას და ძალებს და რატომღაც ჩვენ არსად გვიშვებენ, არ გვაძლევენ ჩვენი ნამუშევრების ჩვენების საშუალებას და ამ ნამუშევრებს ჩვენ მხოლოდ ერთმანეთს ვაჩვენებთ. 

                  სწორედ ამიტომ გამოვედით ჩვენ ამ ცარიელ ადგილას სადაც არავის ხელს არ შევუშლიდით, რათა უბრალოდ გვეჩვენებინა ჩვენი ნამუშევრები იმათთვის ვისაც მოუნდებოდა მათი ნახვა. სულ ესაა.

     რატომღაც მიგვიღეს აღშფოთებით, ჯავრით, ბოღმით,სიძულვილით,ბულდოზერებით და წყლის სასხმელი მანქანებით. უნდოდათ ჩვენი უბრალოდ ჩამარხვა. გვერეკებოდნენ, გვართმევდნენ სურათებს,მათ ყრიდნენ ტალახში, ყრიდნენ თვითმცლელებში რომლებიც სადღაც მიყავდათ. იჭერდნენ მხატვრებს რომლებსაც არაფერი დაუშავებიათ და მიჰყავდათ ისინი მილიციის განყოფილებაში სადაც გვეუბნებოდნენ რომ დასახოცები ვართ მაგრამ პატრონები ცოდვაა.



---------------------------------------------------------------------------------------------------


                 აი ამ გამოფენის მომწყობი ფერმწერი  ოსკარ იაკობის ძე რაბინი დაიბადა მოსკოვში 1928 წლის 2 იანვარს.



 

 


 

 


 



























City and flowers









ლომი,შერეული ტექნიკა,1957

Лев. 1957

Бумага, смешанная техника. 28 х 39
Внизу справа авторская подпись и дата: Рабин 1957

თვითმკვლელი,ქაღალდი,აკვარელი,1956

 სალუდეში,1958,გუაში

 

 

 

 

1961,ქაღალდი,აკვარელი

 

ძროხა ღობესთან, ქაღალდი,ფლომასტერი,1964

 

    

 

 მეუღლე,ვალენტინა კროპივნიცკაია,ქაღალდი,ფლომასტერი.1964

1964

 

ავტოპორტრეტი ბარაკში,ლიანოზოვო,ქაღალდი,ფლომასტერი,1963

 

მოსკოვთან დასახლება ლიანოზოვოში,სადაც ხატავდა და ამავე დროს მუშაობდა რკინიგზაზე. 

     1957 წელს 1957
მონაწილეობდა ახალგაზრდობის და სტუდენტების მსოფლიო ფესტივალის გამოფენაში. 1958-1965 წლებში ოსკარ რაბინის ირგვლივ შეიკრიბნენ ახალგაზრდა მხატვრები რომლებიც შემდეგში ცნობილი გახდნენ ლიანოზოვოს ჯგუფის სახელით.

                      1965 წელს რაბინის პერსონალური გამოფენა მოაწყო ლონდონის გალერეა "გროსვენორმა". 1967 წელს ის შევიდა მხატვარ გრაფიკოსთა პროფკავშირის გაერთიანებულ კომიტეტში. 

                      1974 წელს იყო ტყეპარკ ბელიაევოში მოწყობილი "ბულდოზერული გამოფენის" ერთ-ერთი ინიციატორი //  ხელისუფლებამ ეს გამოფენა ბულდოზერებით დაარბია და ამიტომ ქვია მასე,გ.მ.//.  

                          1978 წელს ოსკარ რაბინი წავიდა ემიგრაციაში საფრანგეთში და მას წაართვეს საბჭოთა მოქალაქეობა. 

           1993 წელს ოსკარ რაბინის და ვალენტინა კროპივნიცკაიას გამოფენა გაიმართა პეტერბურგის რუსულ მუზეუმში. 2006 წელს მხატვარს მისცეს სახელმწიფო პრემია ინოვაცია. 2007 წელს მოსკოვში პუშკინის მუზეუმის პირადი კოლექციების მუზეუმში გაიმართა  გამოფენა "ოსკარ რაბინი, ვალენტინა კროპივნიცკაია,ალექსანდრ რაბინი"//შვილი//. 2008 წელს ტრეტიაკოვის გალერეაში გაიმართა რეტროსპექტივა "ოსკარ რაბინი. სამი ცხოვრება" . იმავე წელს აირჩიეს რუსეთის სამხატვრო აკადემიის წევრად. 
   ცხოვრობს პარიზში.


               "ემიგრაცია  ხვედრია"


   "ხატვა მშველოდა ომისგან,შიმშილისგან და მარტოობისგან"//ოსკარ რაბინი//


   " 1941  წელს ომის დაწყებამდე განსაკუთრებული საშინელება არ ყოფილა. მხოლოდ მამა დავკარგე ადრე. დედ-მამა ექიმები იყვნენ,ჯერ კიდევ რევოლუციამდე ერთად სწავლობდნენ. დედა მთელი ცხოვრება ექიმად მუშაობდა. მამას კი ერჩივნა სხვანაირი ცხოვრება. ის უფროსობდა სადღაც კურორტებზე და თვითონ პრაქტიკოსი ექიმი არ ყოფილა. 


           ომის დაწყებისას მე 13 წლის ვიყავი. რა თქმა უნდა ყველაფერი შეიცვალა. ომის პირველი ზამთარი-სიცივე,შიმშილი.

              ვცხოვრობდით არბატთან ტრუბნიკოვის შესახვევში 6-სართულიან სახლში. იმ საშინელ ზამთარში დასკდა ყველა მილი. გათბობა შეწყვიტეს, წყალსადენი გამორთეს. მთელი ქალაქური ყოფა,რასაც ადამიანი ეჩვევა ჩვეულებრივ დროს მოკვდა. თავში ქვა გიხლიათ,იტრიალეთ.  და მაინც მოსკოვში უფრო ადვილი იყო ვიდრე ლენინგრადში სადაც უბრალოდ იხოცებოდნენ შიმშილისგან.

      მოსკოვში ძლებდა ის ვინც უფრო ძლიერი იყო.

  დედა ავად გახდა ომამდე. ის გარდაიცვალა ომის დასაწყისში. ნორმალურ პირობებში ის კიდევ იცოცხლებდა. მაგრამ ნაცნობმა ექიმებმა დედა დააწვინეს საავადმყოფოში. ის საავადმყოფოში გარდაიცვალა. მისი გარდაცვალების შემდეგ სულ დამძიმდა. ყოველ წამს იგრძნობოდა შიმშილი.  ისე ჩანდა თითქოს მარტო შავი პურიც ეყოფოდა ადამიანს მთელი ცხოვრების მანძილზე.

              დრო და დრო ძალიან ცუდად იყო საქმე,მაგრამ ახალგაზრდისთვის მეტი შვება იყო.


      ჯერ კიდევ ომამდე დავინახე მაღაზიაში საღებავები და ეტიუდნიკი და მომინდა მათი შეძენა...

                 ხატვამ გამიტაცა 11 წლის ასაკში როდესაც სკოლაში დაიწყო ხატვის გაკვეთილები,მაგრამ ვხატავდი სახლშიც. არავინ მასწავლიდა და მე უბრალოდ გადავიხატავდი ხოლმე ბარათებიდან რომლებიც მომწონდა. ომის წინ წავიდი პიონერთა სახლის სახვით სტუდიაში სადაც მასწავლებელს ვაჩვენე ჩემი ნახატები. მან მითხრა რომ უნდა ვხატო ბუნებიდან და არა ბარათებიდან.

            მაგრამ ომის დაწყებასთან ერთად სკოლები წელიწადნახევრით დაიკეტა და არავითარი ხატვა არ იყო.

       ადრე დედას სურვილით დავდიოდი მუსიკალურ სკოლაში-ვუკრავი ვიოლინოზე. ომთან ერთად ყველაფერი დამთავრდა,რა დროს ვიოლინო იყო.

       ხატვას კი მე თვითონ ვაგრძელებდი, იმიტომ რომ ძალიან მომწონდა.

და ხატვა ძალიან მშველოდა ომისგან,შიმშილისგან,მარტოობისგან.

    შემდეგ  გავიგე რომ ისევ გაიხსნა პიონერთა სახლი სახვითი სტუდიით. იქ ასწავლიდა ჩემი მომავალი სიმამრი და მასწავლებელი ევგენი ლეონიდეს ძე კროპივნიცკი...

    ის არ გვასწავლიდა სიტყვა-სიტყვით ხატვას. ის უბრალოდ ყვებოდა.მისგან პირველად გავიგე ფრანგულ ფერწერაზე,ბევრ ჩემთვის უცნობ მხატვარზე. ის გვიჩვენებდა რეპროდუქციებს.

  სხვა მოწაფეების მსგავსად დავდიოდი მასთან სახლში.ჩვენ ერთად დავდიოდით ეტუდებზე. ვუყურებდი როგორ ხატავს და ვსაუბრობდით ხელოვნებაზე. მასთან მე ვიღებდი მხატვრულ აღზრდას. 

   შემდეგ მე ვისწავლე რიგის სამხატვრო აკადემიაში, ცოტა ხნით მოსკოვის სურიკოვის  სასწავლებელში სადაც ასწავლიდნენ კლასიკური ნიმუშით,დგავდნენ თაბაშირს ან ნატურას. ევგენი ლეონიდეს ძე კი გვაცნობდა ხელოვნებას. კლასიკური განათლება,რა თქმა უნდა, ითვლებოდა აუცილებლად. ეხლა მგონი ასე არაა. 

   ტექნიკური ჩვევა მოდის დროთა მანძილზე და აკადემიური განათლების გარეშეც თუ ბევრს მუშაობ,ხატავ და სწავლობ. 

          მაგრამ ზოგადი კულტურა და ხელოვნების გაგება გეხმარება საკუთარი თავის პოვნაში,შენთვის ახლო რამის პოვნაში.

           ხშირად ყოფილა ისე რომ აკადემიურად განათლებულ ადამიანს ყველაფერი შეეძლო,ყველაფერი თითქოს კარგად გამოსდიოდა,მაგრამ ოქროს მედლის მიღების შემდეგაც კი არ ჰქონია საკუთარი სახე და საკუთარი მსოფლმხედველობა. 

    ძველად, როცა აკადემიები არ ყოფილა, მხატვრები იყვანდნენ მოწაფეებს და მოწაფეები აკეთებდნენ იმას რასაც აკეთებდა ოსტატი. იყო,ვთქვათ,რემბრანდტის სკოლა. შემდეგ კი ვიღაცას გამოსდიოდა თავისი და ვიღაცას-არა.
      არსებითად ასე ასწავლიდნენ სკოლაში და სამხატვრო აკადემიაში საბჭოთა ხანაშიც. არ ზრუნავდნენ იმაზე რომ მხატვრებს გამოევლინათ თავისი ინდივიდუალობა. მაგრამ ისინი იღებდნენ გარკვეულ ოსტატობას.

  მე როგორც მხატვარი შევდექი კროპივნიცკისგან მიღებული განათლების წყალობით. საწინააღმდეგო შემთხვევაში არ ვიცი ჩემგან რა გამოვიდოდა. ალბათ რაღაცა გამოვიდოდა.

                  რიგაში რაღაც სპონტანურად გადავედი. როდესაც ომში უკვე მოხდა გარდატეხა,საბჭოთა ჯარები შევიდნენ ლატვიაში და გაანთავისუფლეს მისი დიდი ნაწილი. მაშინ მე რიგაში დამპატიჟა ჩემმა დეიდამ. მე სწრაფად მოვემზადე, დასაკარგი არაფერი მქონდა. მით უმეტეს რიგა რაღაც საზღვარგარეთად მოჩანდა.

            რიგაში ვსწავლობდი ლამაზ გოთურ შენობაში მოთავსებულ სამხატვრო აკადემიაში...ვაჩვენე სოფელში,დეიდაჩემთან,გაკეთებული ნახატები დამიმიღეს.

                    
           აკადემიაში გავატარე ერთი თუ ორი წელი. ლატვია ომამდე ცოტა ხნით გასაბჭოვდა,მაგრამ სწავლების და სწავლის თვალსაზრისით რიგაში მეტი თავისუფლება იყო ვიდრე მოსკოვში და ლენინგრადში.

            რიგაში დარჩნენ მხატვრები რომლებიც უფრო თავისუფლად მუშაობდნენ. ისინი მხატვარს არ აძალებდნენ რაიმე მიმართულებას. 

           რიგაში გავიგე რომ შეიძლება სხვანაირადაც ხატვა და არა მარტო ისე როგორც გასწავლიან. 

მე რიგაში პირველად ვნახე ზოგი დასავლელი მხატვრის ნამუშევრები მაგრამ მათ არ მოუხდენიათ ჩემზე დიდი შთაბეჭდილება და უშუალო გავლენა. მიუხედავად ამისა ცოდნა იმისა თუ რა ხდება ბევრს ნიშნავს.

       მე უფრო მიზიდავდა რეალიზმი,ფარდობითი, რა თქმა უნდა. 

            მე მინდოდა რომ სურათები დაკავშირებული ყოფილიყო ცხოვრებასთან და არა ფორმალიზმთან,როგორც ამბობდნენ საბჭოთა ხანაში.

                   სხვა სიტყვებით არა უბრალოდ ფერი,ლაქები,საღებავები,ხაზები,
დეფორმაცია,სტილიზაცია. 

            მე მიტაცებდა გადმოცემა იმისა რასაც მე თვითონ განვიცდი ცხოვრებაში და ამან დაამჩნია კვალი ჩემს შემოქმედებას....

 კროპივნიცკი არასოდეს არ მახვევდა თავზე რამეს,მეუბნებოდა რომ უნდა ვხატო როგორც მინდა და მეხატება და შემდეგ ჩვენ განვიხილავდით ჩემს ნამუშევრებს. ამასთან ის ამოდიოდა ჩემგან,მხატვრიდან და არა იქიდან როგორც ხატავდა თვითონ.  მას სხვათა შორის არ ჰქონია ხატვის ერთი მანერა, ის სხვადასხვა მანერით მუშაობდა. 

           ამის შედეგად მე თვითონ შემიმუშავდა ჩემი მანერა და ასე ვმუშაობ დღემდე.

           მე გამიტაცა ვრუბელმა, არა იმდენად მისმა მანერამ რამდენადაც მისმა რომანტიკამ,დემონებმა,ანგელოზებმა უზარმაზარი თვალებით.

                 არანაკლებ მომწონდა შიშკინი. არა მისი დიდი ტილოები არამედ უმშვენიერესი ეტიუდები რომლებიც მუდამ მიყვარდა. 
              აღფრთოვანებული ვიყავი ლევიტანით.

            მიყვარდა სავრასოვიც, არ შემეძლო იმის ახსნა თუ რატომ,უბრალოდ მიყვარდა.

            ევროპელებიდან მიყვარდა რემბრანდტი, მისი განათება, მისი სურათების საოცარი მაგია და ბევრი სხვა.

                    რიგაში ჩამოვიდა გენრიხ საპგირი და ერთი კვირით წამათრია მოსკოვში. მე უცებ მომეჩვენა რომ საჭიროა ჩემი მოსკოვში ყოფნა და არა რიგა,თუმცა ჭკვიანური იქნებოდა იქ აკადემიის დამთავრება.

             მოსკოვში სერგეი გერასიმოვმა მიმიღო სურიკოვის ინსტიტუტის მეორე კურსზე. მაგრამ საცხოვრებელი არ მქონდა,საერთო საცხოვრებელში მოხვედრა შეუძლებელი იყო. 

                               ვინ იცის თუ სად ვცხოვრობდი და დავეხეტებოდი. ოთხიოდე თვე ვისწავლე,მაგრამ განა ეგ სწავლაა?  ამასთან  სურიკოვის სასწავლებელში დისციპლინა უფრო მკაცრი იყო და რიგაში კი მე მივეჩვიე მეტ თავისუფლებას.

       დამთავრდა იმით რომ სწავლას მივაფურთხე და წავედი სამუშაოდ. 

           საჭირო იყო სადღაც ცხოვრება და მე დავიწყე მუშაობა მტვირთავად რაღაც სამშენებლო კანტორაში.

           მათთან ბარაკებში მოაწყვეს საერთო საცხოვრებელი. ერთ დიდ ოთახში დადგეს ოციოდე საწოლი ტუმბოებით. მანინც გაჩნდა ადგილი სადაც შეიძლებოდა ზამთრის გადატანა.

 

  




   

      


 ერნსტ  ნეიზვესტნი. 

 

პუტინი ერნსტ ნეიზვესტნის კიდებს ორდენს,2000 წლის ოქტომბერი

В. Путин вручает Э. И. Неизвестному Орден Почёта, октябрь 2000

  2001 წლის 25 მაისს რუსულმა გაზეთმა "ნოვიე იზვესტიამ" მსოფლიო გაახარა იმ ამბით რომ 1992 წელს წითელი არმიის მიერ დემოკრატიზებული საქართველოს ორდენი ერნსტ ნეიზვესტნის გადასცა თვითონ ედუარდ შევარდნაძემ

           ერნსტ ნეიზვესტნი  სუფიან ბეპაევის მიერ ნათხოვარი ტანკით
  დანგრეულ თბილისში ჩავიდა ამერიკის  შეერთებული შტატებიდან რათა გაეხსნა მის მიერ გაკეთებული ქანდაკება, ესაა მიხეილ გორბაჩოვის მეგობარი საბჭოთა ფილოსოფოსი მერაბ მამარდაშვილის ქანდაკება რომლის ფოტოებიც ქვევით შეიძლება იხილოთ. 

     დაჯილდოების დროს ნეიზვესტნიმ თქვა რომ საქართველო ყოველთვის იყო მისი სულის,სიცოცხლის და კულტურის ნაწილი. 

Эрнст Неизвестный награжден грузинским орденом.
   Президент Грузии Эдуард Шеварднадзе в четверг наградил
"Орденом Чести" скульптора Эрнста Неизвестного.
   Скульптор прибыл из США в Тбилиси для открытия изготовленного
им памятника покой ному грузинскому философу Мерабу Мамардашвили.
Как заявил на церемонии награждения Неизвестный, Грузия всегда
была частью его "души, жизни и культуры".
   Интерфакс.
<$>
//* Источник информации : Новые Известия,25.05.01

 


 

ხოდა ამდენად დაორდენებული მოქანდაკე,მხატვარი.გრაფიკოსი ერნსტ ნეიზვეტნი დაიბადა 1925 წლი 9 აპრილს  ქალაქ სვერდლოვსკში.

            მეორე მსოფლიო ომამდე სწავლობდა მხატვრულად დაჯილდოებული ბავშვების სკოლაში ლენინგრადში და სამარყანდში,მონაწილეობდა საკავშირო კონკურსებში.

            17 წლისა ის გაიწვიეს წითელ არმიაში და გაუშვეს ფრონტზე,მსახურობდა სადესანტო ჯარებში.

                   1945 წლის აპრილში მძიმედ დაიჭრა და მოხვდა დაღუპულთა სიებში.
     გამოჩენილი გმირობისთვის ის "სიკვდილის შემდეგ" დააჯილდოვეს წითელი ვარსკვლავის ორდენით.

    ომის შემდეგ დაამთავრა მოსკოვის ვ.ი.სურიკოვის სახელობის სამხატვრო ინსტიტუტი და მოსკოვის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ფილოსოფიური ფაკულტეტი.
 უა
                 ნეიზვესტნის საბჭოთა პერიოდის უმნიშვნელოვანეს ნამუშევრებს შორისაა პრომეთე არტეკში და ლოტოსის ყვავილი ასუანის კაშხალთან.

                        1962 წელს მანეჟში გამოფენის დროს მან გაბრაზა ნიკიტა ხრუშჩოვი.

            ნიკიტა სერგეევიჩის სიკვდილის შემდეგ ნეიზვესტნიმ გააკეთა ხრუშჩოვის ქანდაკება მისი საფლავისთვის ნოვოდევიჩის სასაფლაოზე.

            
      აი ეს ძეგლიც.

   ერნსტ ნეიზვესტნიმ დაასურათა დოსტოევსკის რომანი "დანაშაული და სასჯელი". დანტეს "ღვთაებრივი კომედია".  

   ემიგრაციაში წავიდა 1976 წელს,ჯერ ციურიხში,შემდეგ,1977 წელს,ნიუ იორკში.

     მისი გამოფენები ეწყობოდა სან-ფრანცისკოს გალერეაში "მაგნა".

            ის ლექციებს კითხულობდა ამერიკულ უნივერსიტეტებში.

            1991 წლიდან ხშირად დადის რუსეთში. მისი პროექტით აიგო გულაგის მსხვერპლთა მემორიალი მაგადანში.,კომპოზიცია "აღორძინება" მოსკოვში...

    არის რუსეთის სახელმწიფო პრემიის და პრემია "ტრიუმფის" ლაურეატი.

              შვედეთის ქალაქ უტტერსბერგში არის ერნსტ ნეიზვესტნის შემოქმედებისადმი მიძღვნილი მუზეუმი სი"სიცოცხლის ხე". არის ხელოვნების პრობლემების შესახებ წერილების და ლექსების ავტორი. 

               თავისი ცხოვრების მთავარ საქმედ თვლის ქანდაკებას "სიცოცხლის ხე" რომელიც განასახიერებს ნათელი ძალების მიერ ბოროტების დამარცხებას. პერმში მან ძეგლი დაუდგა სერგეი დიაგილევს.

 
ესეც ერნსტ ნეიზვესტნის "სიცოცხლის ხე"

              რომის პაპმა ვატიკანის მუზეუმისთვის შეიძინა ნეიზვესტნის მიერ გაკეთებული რამოდენიმე ჯვარცმა.

                    ცხოვრობს ნიუ იორკში.
                    "აპოკალიფსი არის ადამიანის გვერდით ისევე როგორც სიცოცხლის გვერდით არის სიკვდილი".

              "ესთეტიკური უთანხმოება საბჭოთა ხელისუფლებასთან"

Культ красоты глазами эстетов XIX века

Последнее обновление: понедельник, 4 апреля 2011 г., 20:19 GMT 00:19 MCK

Катерина Архарова

Корреспондент "Пятого этажа"

Павлиньи перья Артура Силвера - излюбленный мотив того времени

"Или я или эти обои", - пошутил умирающий Оскар Уайльд, оглядывая дешевый номер парижской гостиницы. В этой грустной шутке большая доля - это не просто правда, а собственно манифест всего эстетического движения, чьи апологеты считали, что красота превыше всего и не только в искусстве, но и в повседневной жизни.

"Это эстетическое движение объединило и изобразительное и декоративное искусство, включая дизайн мебели и интерьера, - объясняет куратор выставки "Культ красоты: Эстетическое движение 1860-1900 г.г." Стивен Каллоуэй. - Идея была в том, что интерьер - это не только жилое пространство; интерьер должен быть красивым, все вещи должны быть прекрасного цвета и сделаны из красивых материалов".

Каллоуэй видит созвучность той эпохи, разочаровавшейся в религии и нацеленной только на потребление, дню сегодняшнему.
"Именно поэтому мы и решили, что сейчас очень подходящее время для такой экспозиции, потому что у многих в наше время именно такое чувство: мир погрузился в хаос, все ужасно, и только искусство имеет вечные ценности", - говорит Каллоуэй.

В поисках нового идеала

Брошенный французским авангардом клич "искусство для искусства" в Англии неожиданно объединил художников разных направлений: и без пяти минут импрессиониста Джеймса Уистлера, и романтика Данте Габриэля Росетти, и столпа викторианского академизма Фредерика Лейтона, и прерафаэлита Уильяма Морриса, основателя мануфактуры по производству предметов декоративно-прикладного искусства, в частности, обоев. Примкнули к нему и литераторы – ставший рупором всего движения Оскар Уайльд и поэт, близкий друг Россети, Алджернон Суинберн.

Венера Эдварда Берна-Джонса полностью отвечала новым стандартам красоты

Зажатые в тисках викторианской чопорности с одной стороны, а грубым материализмом новой индустриальной эпохи с другой, эта группка художников нашла для себя, как васнецовская Аленушка, тихую заводь и вполне осознанно решила подпасть под чары Красоты. Оставалось только ее разыскать, поскольку хоть искусство и вечно, но каноны красоты постоянно меняются.
Образ женщины викторианской Англии отличался строгостью, порой даже чопорностью: убранные в пучок волосы, неброские наряды, потупленный взгляд – все это мало возбуждало и не отвечало внутренним позывам эстетов, нуждавшихся в чувственных идеалах.
И они их нашли. Прежде всего в греко-римских классических образцах, и, как ни странно, в только что вошедших в моду ориентальных мотивах, завезенных из раскрывшей двери для Запада Японии.
Выставка изобилует полными романтической неги картинами, изображающими рыжекудрых красавиц, облаченных в струящиеся хитоны, замерших, будто в ожидании поцелуя.
"Художники-эстеты избрали совершенно других натурщиц, ничего не имевших общего с прежними канонами того, что считалось красивым. Их женщины откровенно чувственны, они носили распущенные волосы и своими позами практически бросали вызов зрителю. Многие из них, кстати, рыжеволосые, что в то время не считалось красивым. Данте Россети часто рисовал свою любовницу Элизабет Сиддл, жена Уильяма Морриса Джейн стала еще одним, практически культовым, образом того направления. Это было совершенно новое прочтение женской красоты, и оно возымело огромное влияние на их современниц - все хотели так же выглядеть", - говорит Стивен Каллоуэй.

Искусство украшения

Кресло сэра Лоренса Альма-Тадемы по-прежнему современно

Устав от стремительно растущего под влиянием индустриального бума Лондона, основоположники эстетизма - Лейтон, Росетти и Уистлер - выехали из шумного центра и поселились в тогдашнем тихом пригороде - Кенсингтоне и Холланд-парке, обустроив свои особняки в полном соответствии со своими идеями красоты.
Уильям Моррис, хоть и был социалистом, провозгласил: "Не держите у себя дома ничего, что не было бы красивым или хотя бы полезным". Жизнь коротка, и жить надо красиво, в достижении чего художникам этого круга помимо тонкого вкуса помогли и немалые доходы.
Изысканная обстановка их домов (некоторые из которых сегодня открыты для публики и функционируют как дома-музеи) вдохновила многих, но прежде всего, конечно, людей состоятельных - аристократов, бизнесменов, антрепренеров, интеллектуалов, которые могли себе позволить воспроизвести в своих четырех стенах роскошь эстетствовавшей группки.
"Как раз здесь, на этой выставке, интересно понаблюдать, как эти художники хотели эстетизировать среду обитания в противовес уродливости капиталистического массового производства, - рассуждает художник Сергей Шмаков. - Здесь прослеживается их желание соединить воедино все – образ жизни, стиль жизни и искусство. Они не перегружали интерьеры вещами, как это делалось в викторианские времена. Они хотели показать красоту каждой вещи в отдельности, и как они работают друг с другом".

Прекрасная обитель

Пригласить для оформления жилья Джорджа Эйтчисона могли немногие

Восстановленная в одном из залов выставки комната Росетти является собой образец эстетизма - от бело-голубого фарфора, до изумительной формы кушетки, спроектированной самим Росетти для мануфактуры Уильяма Морриса (компании, существующей и по сей день), к тому времени уже поставившего на весьма ограниченный, но тем не менее постоянный поток производство обоев с витиеватым рисунком и мебели под романтизированную готику.
Готическая лилия, ренессансный подсолнух и соблазнительное павлинье перо - вот растиражированные мануфактурой символы эстетического движения.
Если дом обычного англичанина был его крепостью, то дом эстетствующего джентльмена стал его "прекрасной обителью", где все должно было служить усладе чувств: не только обои, картины на стенах и ковры на полу, но и прелестные безделушки вроде вошедших в моду японских вееров или павлиньих перьев и, конечно, изысканный восточный фарфор, которым щедро украсил свою оксфордскую обитель Оскар Уайльд, признавший как-то: "С каждым днем мне все трудней и трудней оправдывать ожидания моего голубого фарфора".
Несмотря на то, что движение эстетов переживало разные стадии и даже в какой-то период несколько отошло от сугубой элитарности, оно так и не снизошло до масс и завершилось в канун Первой мировой фазой декадентства, что вряд ли удивительно, поскольку, как писано в настольной книге любого эстета "Портрете Дориана Грея", "истинная красота кончается там, где начинается одухотворенность".

О чем говорит обстановка

Знаменитый Эрос с Пикадилли-серкус тоже рожден грезами эстетов

Тем не менее, побывав на этой выставке, понимаешь, откуда "растут ноги" сегодняшнего повального интереса британцев к дизайну интерьера. Именно в 60-е годы XIX века в Британии стали издаваться популярные руководства, вразумлявшие несведущих представителей среднего класса как им лучше, условно говоря, "переставить мебель". Это и "Убранство и обстановка городского дома" Роберта Идиса, и "Изумительные дома" миссис Элайзы Хоуэйс и конечно "Прекрасный дом: статьи о кроватях, столах, стульях и подсвечниках" Кларенса Кука.
"Английские художники 60-70-х годов XIX были одержимы идеей того, что обстановка дома - это выражение вашей личности, вашей индивидуальности и ваших вкусов, и в каком-то смысле это понимание по-прежнему главенствует у нас сегодня в дизайне интерьеров", - соглашается Стивен Каллоуэй.
Сегодня издаются новые "библии" по дизайну других именитых оформителей, но влияние эстетов конца позапрошлого века по-прежнему присутствует - и в рисунке обоев, будь они от "Уильяма Морриса", "Лоры Эшли" или "Либерти", и в поиске "своего я" в предметах повседневности, куплены ли они в IKEA или найдены на марокканском рынке, и в подспудном желании всех и каждого жить красиво, пусть даже и в грязном, захламленном городе.
Выставка "Культ красоты" в Музее Виктории и Альберта продлится до 17 июля 2011 года

http://www.svoboda.org/content/article/3547977.html

алья Голицына

Опубликовано 05.04.2011 23:23

В лондонском музее Виктории и Альберта открылась выставка под названием "Культ красоты: эстетическое движение 1860-1900 годов".

На выставке демонстрируются живопись прерафаэлитов, произведения декоративно-прикладного искусства, образцы интерьеров и костюма, изменившие художественные представления и бытовую культуры викторианской эпохи.

Формула "искусство для искусства", бывшая проклятием для искусства социалистического реализма, стала движущей силой художественного движения, получившего в Англии название "движение эстетизма". Впервые на одной выставке собраны самые значительные образцы художественного направления в английской живописи, литературе и прикладном искусстве второй половины XIX века, которое бросило вызов условностям и академическим традициям викторианской эпохи.

На выставке демонстрируются более 250 экспонатов, поделенных на четыре раздела. В первом, названном "В поисках новой красоты", выставлена живопись прерафаэлитов – художников, чье искусство восходит к итальянской живописи раннего (до Рафаэля) Возрождения. Широко представлены картины ведущих прерафаэлитов: Данте Габриэля Россетти, Джона Эверетта Милле, Эдварда Бёрн-Джонса, Уильяма Холмана Ханта, а также примкнувших к ним Фредерика Лейтона, Джеймса Макнила Уистлера и Уильяма Морриса. На выставке воссозданы интерьеры домов Лоренса Альмы-Тадемы и Фредерика Лейтона, поражающие зрителя экстравагантной красотой домашнего убранства, экспонируются модные аксессуары быта, коллекции драгоценностей, посуды, мебели, эксцентричные костюмы, породившие в конце XIX века европейское художественное движение модерна. Раздел "Прекрасные люди и эстетические дома" посвящен архитектуре, менявшейся под воздействием движения эстетизма. На выставке "Культ красоты" в музее Виктории и Альберта ощущаешь полнейшее отсутствие у художников стремления поучать, морализировать или внушать какие-либо политические или иные идеи. Их цель – дарить зрителю чудное мгновенье чистой красоты.

Главный куратор выставки "Культ красоты" Стивен Кэллоуэй рассказал в интервью Радио Свобода:

– Нам хотелось создать выставку именно об английском движении эстетизма, поскольку это главное, важнейшее художественное движение, определившее развитие искусства и дизайна в Британии. Это был самый революционный художественный стиль в истории нашего искусства, вызвавший у людей XIX столетия интерес к нему. Это движение затронуло не только так называемые пластические искусства, но и декоративно-прикладное. Наш музей хотел совместить все это в нашей выставке. Мы сделали акцент на 1860-х-70-х годах, дающих широкое представление об искусстве и дизайне XIX века. Именно тогда возникли новые художественные представления. Однако самое примечательное в этом движении состоит в том, что его идеи, его интеллектуальные основания во многом определили наши сегодняшние представления об искусстве и дизайне. С точки зрения визуальной это в огромной мере британское движение. У него есть европейские аналоги, но они весьма отличны от британского.

Английскому движению эстетизма в огромной мере был присущ революционный пафос. Анализируя быт и искусство своего времени, эти художники находили их безобразными, банальными, лишенными эстетического начала, а дизайн – продуктом бездушного машинного производства. Им хотелось вдохнуть красоту и новое ее понимание в живопись, мебель, интерьер, превратить их в часть повседневного быта, в то, что мы называем стилем жизни. Они хотели, чтобы дома, жилища отражали их собственные представления и вкусы. Это было важным моментом их идеологии. Красота, по их мнению, должна стать неотъемлемой частью жизни. В момент, когда наш мир находится в состоянии хаоса и выглядит довольно неприглядно, наша выставка, как мы считаем, очень актуальна.



ოსკარ უაილდის შეხედულებები ხელოვნებაზე:

http://www.fos.ru/liter/table200.html


     Оскар Уайльд прожил недолго, всего сорок шесть лет.Он
умер  в  Парижев  декабре  1900-го.С  ним    кончилось
девятнадцатое столетие - и календарно,  и по сути.Уайльду
выпало узнатьславу,    которая  редкодостается  на  долю
писателя.  Для современников  он  былбольше  чем  эссеист,
драматург и автор сказок. Он был фигурой, воплотившей в себе
дух  своего  времени.Уайльд   считался    олицетворением
декаданса,для    которого    характерен    отказ    от
гражданственности в искусстве,   культ  красоты  каквысшей
ценности в искусстве.
     В жизни Уайльд был необычен во всем.   Сразу  привлекал
внимание,появляясь  на  улицах:изысканная  небрежность
костюма,  цветок в петлице,  перстень со скарабеем - древние
египтяне считали этого жука воплощением солнечного божества.
Уайльд уверял,  что совершенно не ценит  свои  произведения,
хотя в них тщательно продумана и отделана каждая строка,   и
что большевсего  на  светехотел  бы  разучитьсядумать,
сделаться чистым язычником, жить,  как подсказывает природа,
и не прислушиваться к велениям интеллекта.
     И в творчестве он был точно таким же.   Ему  доставляло
наслаждение, дразня простодушных,  вновь и вновь доказывать,
что искусство - подобие красивой игрушки: не надо  требовать
от него уроков мудрости и моральных поучений.  Всемисилами
он старался доказать,что на его страницах серьезность и не
ночевала,  пусть от него не ждут ничего кроме,    остроумия,
изобретательности,умения обманывать тех,  кто  сверхмеры
поклоняется здравому смыслу.  Фантазия,  импровизация всегда
ценились им выше, чем навык и точный расчет.  Недаром Уайльд
спел настоящий гимн во славу выдумки в эссе,   озаглавленном
"Упадок лжи".В  нем  доказывается,    что  длянастоящего
художника ложь намного увлекательнее,  чем скучная забота  о
безупречной правдивости.
     Учась в Оксфорде, Оскар Уайльд слушал лекции профессора
Джона Рескина, выдающегося искусствоведа и писатля,  который
говорил: смотрите, как уродлива нынешняя жизнь, порабощенная
вульгарностью и практицизмом,  чувствуете,  как угнетают эти
коптящиефабричные  трубы,    этипропахшие  дымами  улицы
городов-муравейников,где у людей притупившийся,тусклый
взгляд,  пустые головы и дряблые мускулы.  Смысл жизни,   ее
высшая цель - хранить и умножать красоту, ценить все истинно
прекрасное,дорожа  богатством  итонкостью  впечатлений,
которые приносит каждый миг бытия.
     По мнению  одногоиз  старших  современников  Уайльда,
искусство должно учить не житейской мудрости,    аточности
зрения и полноте восприятия.  Оно единтвенноеприбежище  от
пошлости и скуки,от  плоского  жизнелюбияпреуспевающих
дельцов.  Оно призвано воспитывать вкус и тем самым -образ
мысли, а значит, образ жизни.
     После  окончанияуниверситета  Оскар   Уайльдначал
сочинять стихи.  В 1881 году была издана его перваякнижка.
Стихи Уайльда,  сверх меры отточенные,  а от того  кажущиеся
неживыми,  ценят лишь самые преданные почитатели.    Гораздо
более  известны  егостихотворения  в  прозе.Этот  цикл
открывается стихотворением"Художник".    В  немвысказаны
заветные мысли Уайльда о спасительной миссии искусства.  Все
эфемерно, кроме этой "радости,  пребывающей одно мгновенье",
и нет в мире божества, помимо красоты.  Никто не относился к
подобным мыслям настолько серьезно, как Уайльд,  хотя самого
его красота не спасла.Да  и  вряд  ли  кого-нибудьмогла
спасти,  если говорить не об отвлеченных идеях,а ореальной
жизни.
     Чудо красоты внушало  Уайльду  священныйтрепет,    он
слагал гимны прекрасному,взирая на художника как на  мага,
чья власть беспредельна.Художник для  него  былсуществом
избранным,ответственным только передсвоим  искусством  и
талантом.  Художник творит красоту,  и лишь ее  велениядля
него обязательны.Потому что  она  одназаключает  в  себе
истину. И не позволяет миру окончательно одряхлеть.
Расплывчатые,   порой  явнозапальчивые  высказывания,
однако они никогда  не  превращались  под  пером  Уайльдав
пустую декламацию.Он  придавал  оченьсерьезное  значение
своим теориям и наслаждался тем шоковым действием,   которое
они обычно производили.Его слава  юного  циникаопережала
литературнуюизвестность,    побуждая   воспринимать    все
написанноеУайльдом  как  дерзкоепокушение  на  моральные
устои. А он без труда парировал такую критику, устами одного
своего  героя   заявив,        что"сделаться    образцом
добродетельности проще простого,   если  принять  вульгарное
представление о том,что есть  добро.    Всего-тои  нужно
приникнуться жалким страхом,  позабыть  о  воображениии  о
мысли...".
     Ему самому подобные страхи остались неведомыми.Воспевая
красоту,  он и свою повседневную жизнь старался превратить в
служение ей - без оглядки на пересуды, все более злобные год
от года.
     Его сила как писателя - в непринужденном изяществе,в
естественностиюмора  и   парадокса,        в    остроумии,
изобретательности и умении создавать пленительную  атмосферу
чудесного.Сказка,   рожденная  фантазиейи  вдохновением,
вероятно, была для него самым органичным жанром.
     Оскар Уайльд выпустил два  сборника  сказок:"Счастливый
принц" в 1888 году и три года спустя -  "Гранатовый  домик".
Сказки предназначались не детям, а скорее взрослым, "которые
не  утратили  дарарадоваться  и  изумляться".      Критика
отозвалась об этих книжках прохладно,  но теперьони  стали
бесспорнойклассикой.    Моло  комудано  было  стакой
убедительностью "описать то,  чего никогда не было",-  так
сформулировал свою задачу сам Уайльд.    Ирешал  ее  очень
последовательно, вступая в спор с тогдашней прозой,  которая
добивалась прямо противоположного эффекта.
     Это была принципиальная полемика. Уайльду говорили, что
он  пишет  опустяках,    вместо  тогочтобы   озаботиться
серьезными социальными проблемами, что превращает литературу
в беспечную забаву.Он возражал: насупленная серьезность-
вовсе не ручательство, что писатель создал что-то настоящее.
Нужно вернуть ощущение творчества как  магиии  волшебства.
Нужно,  чтобы проза стала не просто хроникой или проповедью,
а  искусством,    вкотором  так  многозначит    выдумка,
красочность, гротеск, условность, игра.
     Правота в конечном счете была  на  егостороне.    Это
подтверждено егореальными  свершениями.    СказкиУайльда
распахнули перед читателями двери в захватывающий, необычный
мир,  где красные  ибисы  подстерегают  на  отмеляхзолотых
рыбок, а свадебные пиры увенчивает Танец розы.  Где чудесные
превращенияестественны  настолько,    чтоих  просто   не
замечают.  Где помыслы персонажей всегда несвоекорыстны иу
них в помине нет разлада между чувством и поступком.
     Хотя бы на мгновенье читатель  этих  сказокзабывал  о
том, как тягостно, как бесцветно существованье,  подчиненное
требованиям житейской выгоды,  и переносился в совсем другой
мир.  Здесь истиной признавалось только исключение,а  не
правило, только искусство, а не реальность, только фантазия,
а не факт.
     Творческое, артистическое начало провозглашалось высшей
ценностью,  и самым  главным  было  его  высвободитьиз-под
власти косных представлений, из-под гнета внешне разумных, а
по существу нелепых общественных порядков.
     Вот чему хотел Уайльд посвятить свою жизнь.

http://subscribe.ru/group/mir-iskusstva-tvorchestva-i-krasotyi/5186143/

альнейшая судьба Джона Рескина

http://shchiptsova.ru/?p=325

Писателя и искусствоведа Джона Рескина с полным правом можно назвать отцом природоохранной эстетики. Основные идеи изложены писателем в сочинении "Современные художники" (3 том). Он любил дикую, нетронутую природу, видел ее непревзойденную красоту и ненавидел промышленный прогресс, который уничтожает ее. В своей работе "Грозовые облака 19 столетия"он называл подлинным несчастьем ядовитый дым над современной Англией.

С конца 1850-х годов Джон Рескин испытывает душевный кризис. Приступы депрессии все чаще овладевают им. Он продолжает публиковать сочинения по искусству, в частности, в книге «Последнему, что и первому» писатель выразил свои духовные искания. Оксфордский университет избрал его почетным профессором искусств. Преподавателем он был отличным, старался как можно больше сделать для студентов. Подготовил для них целую коллекцию живописи в оригиналах и репродукциях.

Не забывал Д. Рескин и про социальное положение рабочих Великобритании. На свои средства издавал журнал «Fors Clavidera» специально для тружеников производства. В нем он рекламирует ремесленный труд, негативно отзываясь о промышленной революции. Правда, учрежденное им Общество св. Георгия, где рабочие могли бы заниматься ручным ремеслом в художественно-промышленных мастерских, просуществовало недолго.

К этому периоду относится история Джона Рескина и Розы де Латуш (1848- 1875). Он знал ее с 10-летнего возраста и страстно влюбился. Девочка была чрезвычайно религиозна, почти до мании. В своей Автобиографии Рескин описывал свое первое впечатление: « она шла как маленькая белая статуя сквозь сумеречный лес, серьезно разговаривая». Писатель дождался, когда Розе исполнилось 17 лет и официально предложил ей брак.

Несмотря на большую разницу в возрасте (Рескину было уже 50), Роза была не против. Однако ее набожные родители (протестанты) воспротивились, выдвинув причиной то, что жених «социалист и атеист(!)»

Дело, конечно же, было в другом. В памяти еще свежа была история скандального развода Д. Рескина с первой женой - Эффи Грей. Родители Розы решили обратиться к ней за советом. Эффи, счастливо живущая в браке, на этот раз отрицательно отозвалась о бывшем муже, назвав его деспотичным и приоткрыв подробности семейной жизни.

Роза так и не дождалась свадьбы. Даже став юридически свободной в принятии самостоятельных решений, она второй раз отказала писателю. Ее религиозность значительно усилилась, она отказывалась от пищи. Наступила анорексия и безумие накрыло девушку. Возможно, причиной было и «разбитое сердце», как тогда говорили. Родители поместили ее в частную клинику в Дублине, где в возрасте 27 лет Роза скончалась.

Безусловно, отказ девушки разделить с ним жизнь и ее трагическая смерть сильно повлияли на душевное состояние Д. Рескина. Ему все труднее стало читать лекции и занятия в университете пришлось прекратить. В 1877-1878 годах приступы душевного нездоровья случались все чаще.

Рескин вообразил себе, что Витторе Карпаччо, художник эпохи Возрождения, включил портреты Розы де Латуш в свой цикл картин о жизни св. Урсулы. Конечно, писатель не мог забыть Розу. Он увлекся спиритизмом и пытался говорить с духом девушки.

В романе Владимира Набокова «Лолита» история Д. Рескина и Розы упоминается неоднократно. Исследователь Вольфганг Кемп считает, что «Лолита»… «вся пронизана аллюзиями и прямыми ссылками на Ла Туш».

С 1885 года Д. Рескин уединяется в своем имении Брентвуд и не покидает его до самой смерти. Несмотря на душевное заболевание, у писателя сохранилась память. Он с удовольствием работает над мемуарами «Прошлое» (Praeterita 1885/89). Иногда к нему заезжали друзья.

Рескин с Д. Россетти

Скончался знаменитый писатель и искусствовед в 1900 году. Его наследие огромно. Он написал 50 книг и более 700 статей. Творчество Д. Рескина оказало большое влияние на Марселя Пруста, Уильяма Морриса, Махатму Ганди, Оскара Уайльда, а в России его высоко ценил Лев Толстой.

жон Рескин - многогранный талант (часть 1)

http://shchiptsova.ru/?p=298

Англичанин Джон Рескин, проживший долгую жизнь, оставил заметный след в британском искусстве. Писатель, искусствовед, художник. Он родился в семье, твердо соблюдавшую правила религиозного благочестия, что в значительной мере оказало влияние на его взгляды и последующую жизнь.

Д. Рескину было суждено родиться в 1819;  королева Виктория родилась в этот же год ( и пережила его на год). Современник королевы, он стал символом эпохи ее правления огромной империей. Бурное развитие промышленности в XIX веке шло рука об руку с религиозной верой.

Отец Джона любил искусство и заботился о материальном обеспечении семьи. Он был совладельцем фирмы, импортирующей херес. Родители ничего не жалели для сына и с 13 лет Джон путешествовал вместе с семьей по странам Европы, жадно впитывая впечатления от увиденного.

Джон был талантливым рисовальщиком; его учителями стали английские художники К. Филдинг и Д. Хардинг. Рескина восхищала готическая архитектура и он выполняет множество архитектурных зарисовок.

Его интересы были разнообразными: в колледже Оксфордского университета Джон изучает геологию, пишет лирические поэмы, пробует себя в написании искусствоведческих статей. В 17 лет стал автором сочинения, в котором говорил о Тернере, как великом пейзажисте. Это был один из любимых его живописцев. Достигнув совершеннолетия (21 год), Д. Рескин получил от отца приличное содержание и они оба увлеклись собиранием картин Дж. Тернера (1775-1851). Рескин вернулся к своему ранее написанному сочинению об этом художнике и в 1843 появился первый (из пяти) том «Современные художники».

Искусство завладело всей его натурой. Уже без родителей, взяв лишь лакея, Джон Рескин совершил в 1845 году творческое путешествие в Италию. Останавливался в Пизе, Лукке, Флоренции и Венеции; наслаждался одиночеством и искусством.

 Джон Рескин - писатель, искусствовед, художник, испытал настоящий восторг от живописных полотен на религиозные сюжеты Якопо Тинторетто и Фра Анджелико. Свои впечатления Джон изложил во втором томе «Современных художников». Готическая архитектура по-прежнему привлекала его. В 1849 появился труд «Семь светильников архитектуры», который полностью соответствовал духу викторианской эпохи. Идеи, изложенные там, оставались актуальными не одно поколение. Готовя книгу «Камни Венеции», собирая для нее материал, он жил два года в этом городе, бродил по узким улочкам, восхищался каналами, дворцами и церквами, впитывал сам дух Венеции.

        Все увиденное  в путешествии Д. Рескин воплощал в свои картины.

Вернувшись в Англию, Рескин по настоянию отца работает над третьим и четвертым томами «Современных художников». Однако его интересы к искусствознанию на некоторое время переместились в сферу социального преобразования. Д. Рескин считал, что необходимы реформы в образовании в области ремесел, выступал за всеобщую занятость и помощь инвалидам.

Стремясь к этой цели, он вел уроки рисования в Рабочем колледже Лондона, всерьез заинтересовался идеями Т. Карлейля, в Манчестере читал курс лекций по политической экономии искусства, вошедших позднее в книгу «Радость навеки».

Следует сказать о некоторых особенностях характера Рескина, его личности.

Он ненавидел машинное производство, считая, что оно обезличивает не только сам труд, но и человека в труде. Приветствовал кустарное производство, ремесла. Материально независимый, получив большое наследство, он свои проекты стал осуществлять на практике. Основал Коммуну Святого Георгия, члены которой должны были сочетать ручной труд с молитвой и быть этому рады. Естественно, что как и всякий утопический проект, Коммуна просуществовала недолго.

Странное недовольство прогрессом проявилось даже в отношении к собственным сочинениям. Д. Рескин требовал для издания его трудов бумагу, изготовленную вручную и ручной станок, на котором эти труды печатались. Кроме того, книги нельзя было везти по железной дороге. Поэтому книгоиздательство Рескина было устроено в чистом поле; из средств передвижения использовалась подвода.

Этот странный англичанин ухитрялся приобретать себе одежду, изготовленную из полотна или сукна вручную. Конечно, это стоило огромных денег. Возникла мода дарить в качестве подарка на свадьбу рескинское полотно. Нежелание прогресса стало неожиданным образом блестящей рекламой для Джона: его баснословно дорогие книги приносили огромный ежегодный доход.

  Рассматривая личность Джона Рескина, особо следует сказать о его взаимоотношениях с Братством прерафаэлитов. Группа английских художников, отошедшая от официального академизма, создавала свои живописные полотна в собственной манере.

Их произведения поражают новизной как в раскрытии религиозных сюжетов, так и в технике написания. Публике непривычно было воспринимать их и критика беспощадно обрушивалась с резкими замечаниями на молодых мастеров. Джон Рескин активно выступил в их защиту.

К этому времени он достиг высокого признания как искусствовед, писатель, художник; с его мнением считались и его слово ценилось высоко. Усилиями Джона Рескина Братство было спасено.

Особое внимание он уделил Д. Миллесу, считая его наиболее талантливым из всех.

Благодарный Джон Эверетт Миллес создал портрет своего покровителя. (продолжение в следующей статье).

Написал

AnkaLev

14.09.2013

http://www.lesnouveauxdandys.com/new_dandy/2011/03/va-le-culte-de-la-beaut%C3%A9.html